Przedszkole to miejsce, w którym dzieci rozwijają swoje umiejętności, zdobywają wiedzą, poznają rówieśników i miło spędzają czas. Nauczyciele podejmują szereg działań, których celem jest stymulowanie rozwoju poznawczego, emocjonalnego, społecznego oraz motywacyjnego dzieci. W tym okresie łatwo także zauważyć różnice, które pojawiają się pomiędzy dziećmi. Nie wszystkie przedszkolaki rozwijają się w tym samym tempie. Część z nich może mieć problemy z opanowaniem kwestii dydaktycznych czy z wejściem w relacje z rówieśnikami. Dlatego też tak ważne jest podejmowanie odpowiednich działań przez specjalistów i objęcie dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną w placówce.
Czym jest taka pomoc? Są to działania zmierzające do tego, aby rozpoznać i zaspokoić indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne dziecka. Rolą pedagogów i psychologów staje się identyfikowanie indywidualnych możliwości psychofizycznych dzieci oraz czynników środowiskowych, które mogą wpływać na ich funkcjonowanie w placówce. Celem pomocy psychologiczno-pedagogicznej staje się w związku z tym wspieranie potencjału rozwojowego dziecka oraz stworzenie takich warunków, które będą dawały możliwość na pełne i aktywne uczestnictwo dzieci w życiu społecznym.
Kto jest objęty pomocy psychologiczno-pedagogiczną? Te kwestie reguluje rozporządzenie dotyczące organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W nim wyszczególnia się następujące trudności, które wymagają objęcia dziecka specjalistycznym wsparciem:
- niepełnosprawność;
- niedostosowanie społeczne;
- zagrożenie niedostosowaniem społecznym;
- zaburzenia zachowania lub emocji;
- szczególne uzdolnienia;
- specyficzne trudności w uczeniu się;
- deficyty kompetencji i zaburzeń sprawności językowych;
- choroby przewlekłe;
- sytuacje kryzysowe lub traumatyczne;
- niepowodzenia edukacyjne;
- zaniedbania środowiskowe związane z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi;
- trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związane z wcześniejszym kształceniem za granicą.
Żeby jednak dziecko uzyskało diagnozę trudności, konieczne jest udanie się z nim do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Tam przeprowadzana jest obiektywna i rzetelna obserwacja dziecka, a na jej podstawie przygotowana zostaje opinia lub orzeczenie, w którym pojawia się nie tylko opis poszczególnych trudności, ale również wskazówki do pracy dla rodziców i nauczycieli w przedszkolu.
Zadaniem przedszkola w takich sytuacjach jest więc przygotowanie odpowiedniej dokumentacji oraz zaplanowanie konkretnych oddziaływań terapeutycznych. Mogą to być zajęcia rewalidacyjne prowadzone przez pedagoga specjalnego, zajęcia doskonalące kompetencje społeczno-emocjonalne, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne i inne, które wynikają z potrzeb dziecka.
Oczywiście, pomocą można objąć dzieci, które nie mają orzeczenia czy opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Wówczas nasze działania opierają się na obserwacji wychowawców i innych specjalistów. Ważne jest więc dobre poznanie dziecka, jego słabych i mocnych stron, zainteresowań i indywidualnych potrzeb. Dzięki temu możliwe będzie dobranie właściwych, adekwatnych ćwiczeń i aktywności, które będą dawały dziecku szansę na wszechstronny rozwój.
Należy pamiętać, że każde działanie podejmowane przez przedszkole powinno iść w parze ze wsparciem ze strony rodziców. Tylko w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z synergią działań podejmowanych przez wszystkich uczestników procesu edukacyjnego, mamy realną szansę na odniesienie sukcesu.
Justyna Kapuścińska-Kozakiewicz