Jakie są trudności grafomotoryczne dziecka w wieku przedszkolnym?
Dziecko w wieku przedszkolnym uczy się nie tylko tego, w jaki sposób współpracować w grupie, ale również nabywa szereg nowych umiejętności i kompetencji. Jedną z nich są umiejętności grafomotoryczne i związane z rozwojem małej motoryki. Okazuje się, że przedszkole to miejsce, które bardzo mocno oddziałuje na dziecko w tym zakresie. Jest to również czas, kiedy, dzięki obserwacji nauczyciela, można wychwycić różne nieprawidłowości i zacząć intensywnie nad nimi pracować.
Okazuje się bowiem, że dzieci młodsze, 3 i 4- latki nie mają jeszcze wykształconych nieprawidłowych nawyków. Dlatego praca z takimi maluchami przebiega bardzo sprawnie, a efekty działań rodziców i pedagogów są dużo szybciej widoczne niż np. w przypadku dzieci szkolnych. Wpływa na to w dużej mierze również neuroplastyczność. Oznacza to, że układ nerwowy takiego dziecka działa szybciej i pozwala na efektywne uczenie się nowych umiejętności.
Co jednak powinno nas zaniepokoić w rozwoju dziecka i na co należy zwracać uwagę w codziennej pracy? Istnieje kilka zachowań, które powinny dać nam do myślenia. Należy do nich zaliczyć:
- Obniżenie sprawności ruchowej;
- Trudności z opanowaniem umiejętności samoobsługowych;
- Nieprawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego;
- Niechęć do rysowania;
- Problemy z wymową;
- Opóźniony lub nieprawidłowy rozwój lateralizacji;
- Trudności z zapamiętywaniem tekstów piosenek, wierszyków;
- Słaba orientacja w schemacie ciała;
- Ubogie zabawy;
- Nieprawidłowy rozwój społeczny;
- Zaburzenia koncentracji
Wszystkie te trudności wymagają wzmożonej obserwacji ze strony nauczyciela oraz systematycznych rozmów z rodzicami i ustalenia wspólnego planu działań. Czasem niezbędne okazuje się również przeprowadzenie specjalistycznej diagnozy w poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz sprawdzenie, jak rozwija się u dziecka integracja sensoryczna. Wskazane jest także spotkanie z rehabilitantem w celu określenia, jak kształtuje się napięcie mięśniowe u dziecka.
Możliwe jest również wprowadzenie różnorodnych zabaw i aktywności (zarówno w domu, jak i w przedszkolu), które będą wspierały rozwój małej motoryki i grafomotoryki. Są to:
- Zabawy paluszkowe;
- Zabawy konstrukcyjne;
- Zabawy plastyczne i muzyczno-ruchowe;
- Wzmacniające i stabilizujące napięcie mięśniowe:
- Tor przeszkód/ śledzenie: Dziecko musi leżeć na brzuchu i używając łokci, przesuwać się do przodu. Czołganie się pod stołami, krzesłami, czy przez tor przeszkód domowej roboty to dobra zachęta;
- „skała” – dziecko przyjmuje prawidłową pozycję przy stoliku, a terapeuta prosi, żeby zachowywało się, jak skała. Układa więc na jego barkach, łopatkach i biodrach ręce i próbuje go zepchnąć z krzesełka lub przesunąć w drugą stronę. Dziecko ma utrzymać pozycję.
- „kto jest silniejszy?” dziecko siedzi przy stoliku i trzyma stopy ustawione na macie. Terapeuta próbuje wyciągnąć matę sod stóp dziecka;
- „drzewo” – dziecko ma zaczepioną na głowie i skrzyżowaną pod pośladkami gumę elastyczną. Na hasło terapeuty „rośnij” dziecko próbuje wydłużyć tułów.
Warto więc wspierać rozwój dziecka od najmłodszych lat i dbać o to, aby wszystkie trudności lub nieprawidłowości były wcześnie zauważone. Nasza kadra pedagogiczna systematycznie zwraca uwagę na te kwestie i stara się wspierać rodziców w dbaniu o rozwój dziecka.