Słowa mają MOC!

„Znowu się rozlało?”, „Nie przeszkadzaj, dorośli rozmawiają”, „Przecież nic się nie stało”

Czy wypowiedzieliście kiedyś podobne słowa do dziecka? A może słyszeliście je jako dzieci od swoich rodziców? Choć wydają się niewinne – zwłaszcza wypowiedziane w pośpiechu czy z irytacją – zostają z maluchem na długo. Bo słowo nie tylko opisuje rzeczywistość. Słowo ją tworzy.

Małe dziecko uczy się świata poprzez relacje z bliskimi. Słyszy, jak o nim mówimy, i … zaczyna w to wierzyć. Jeśli ciągle słyszy, że „jest marudne”, „ciągle przeszkadza” albo „nic nie rozumie”, nie traktuje tego jako chwilowy komentarz. Dla dziecka to staje się prawdą o sobie.

Poczucie własnej wartości nie rodzi się samo. Buduje się codziennie, kawałek po kawałku – poprzez doświadczenia, emocje, ale też słowa, które są jak cegiełki: mogą wzmacniać fundamenty albo kruszyć je, zanim jeszcze dobrze się ukształtują.

Złe słowa – dobre intencje?

Rodzice i opiekunowie nie chcą świadomie ranić swoich dzieci. Czasem brakuje tylko świadomości, jak duże znaczenie mają komunikaty, których używamy. Oto kilka przykładów zdań, które wydają się neutralne, a w rzeczywistości mogą podcinać skrzydła – i propozycje, jak można je powiedzieć inaczej:

• „Nie płacz, nic się nie stało.” „Widzę, że ci smutno. Chcesz się przytulić?”
• „Jesteś niegrzeczny!” „To, co zrobiłeś, było trudne dla innych. Porozmawiajmy o tym.”
• „Przestań marudzić.” „Słyszę, że jesteś zmęczony, co możemy z tym zrobić?”
• „Zobacz, jak Zosia sobie radzi, a ty?” „Każdy uczy się w swoim tempie. Widzę, że się starasz – chcesz, żebym ci pomogła?”

To, co mówimy, nie tylko opisuje zachowanie dziecka – definiuje jego obraz siebie. Zamiast stwierdzać, jaki jest, lepiej opisać, co zrobiło i dać przestrzeń do zmiany. To różnica między etykietą a wsparciem.

Dlaczego poczucie własnej wartości jest tak ważne?

• podejmuje wyzwania mimo ryzyka porażki,
• ufa sobie i swojej intuicji,
• wie, że jest kochane bez względu na błędy,
• potrafi postawić granice,
• lepiej radzi sobie z krytyką.

To nie oznacza, że zawsze wszystko mu się udaje. Ale oznacza, że wierzy, że ma prawo próbować.

• łatwo się poddaje,
• często porównuje się z innymi i czuje się gorsze,
• stara się zasłużyć na miłość zamiast ją czuć,
• ukrywa swoje potrzeby lub reaguje złością, gdy nie czuje się wystarczające.

W codziennym pośpiechu warto zatrzymać się i sprawdzić: jakim językiem mówimy do dzieci? Czy nasze słowa budują ich wewnętrzną siłę? Czy pokazujemy, że są ważne, wartościowe i widziane?

Czasem wystarczy jedno zdanie, by zaszczepić w dziecku przekonanie, że „jestem wystarczający, taki, jaki jestem”:

Nie musimy być idealni. Wystarczy, że będziemy uważni. Słowa mają moc. To one mogą stać się pierwszym budulcem miłości własnej dzieci. I choć nie zawsze da się cofnąć wypowiedziane zdanie, zawsze można powiedzieć nowe – takie, które uleczy, wzmocni i pokaże, że dziecko jest dla nas ważne. Zawsze.